Moet haar nie oorsien nie. Die verhaal van Advokaat Mandy Joubert (Finale jaar skryfstuk)

Ryno Ellis

Op die vyfde vloer van die Hooggeregshof Kamers, tuiste van die Pretoriase Balie is junior Advokaat, Mandy Joubert se kantoor.

Ek stap in haar kantoor en dadelik vang my oog ‘n kort klerehanger wat uitsteek agter ‘n groot eikehout lessenaar. Die klerehanger lyk miniatuur in vergelyking met die ander meubels in haar kantoor.

Mandy verwelkom my met ‘n Johannesburgse aksent en vra of ek wil koffie hê. In kontras met haar yslike groot kantoor, is sy ‘n klein vrou. Na sy op haar stoel klouter, deel sy ‘n glimlag.

Mandy is aansienlik korter as haar mede vroue kolegas. As sy langs haar lessenaar staan, steek net haar kop bo-oor uit. Verder is haar heup ietwat gedraai en seker die mees opvallendste is haar hande. Daar waar haar arms moet wees, is twee klein hande wat direk uit haar skouers uitkom.

Skielik word ons aandag gelei na haar kantoorfoon wat lui aan die verste end van haar tafel. Nader aan my kant.
Voor ek kon aanbied om die foon aan te gee, spring sy op, rol haarself nader aan die tafel en gryp die oorstuk.
Terwyl sy ‘n konsultasie reël met die oorstuk vasgedruk tussen haar oor en skouer, draai haar hele lyf kant toe (met die stuk steeds in plek), trek sy haar dagboek nader en skryf die afspraak neer.

Sy sit die foon terug op die mikkie en vestig weer haar aandag op my. Voor ek kan begin, val sy my in die rede en sê, “Ek kan rêrig nie sien waarom jy ‘n profiel artikel wil doen oor my nie.”

Ek herinner haar dat sy ‘n inspirerende onderwerp is oor sy ‘n suksesvolle advokaat is met ‘n gestremdheid.
Sy is nog steeds nie oorreed met my verduideliking nie en ek kry my notaboek gereed en begin uitvra oor haar jeug.

Mandy was gebore op 11 Mei 1985 in Germiston. Sy verduidelik dat haar ouers nie vooraf geweet het van haar gestremdheid nie en hoe dit ‘n aanpassing was om haar huis toe te bring.

“Die dokters het nooit vooraf in enige sonar my misvorming agtergekom nie. My ouers vermoed dit was ‘n hormoonpil wat my ma geneem het tydens haar swangerskap met my, wat kon lei tot my misvorming. Hulle het geen konkrete bewyse nie, maar hulle het gehoor van ander vrouens wat dieselfde pil gebruik het, wat self probleme opgedoen het.”

Haar familie het later na ‘n plot in Benoni getrek waar Mandy gereeld haar pa gehelp het met die take.
“Ek onthou hoe ek my pa gehelp het om die skape te voer. Ek was ‘n regte tomboy in daardie dae.”

Ek vra Mandy of ek met haar ouers kan gesels oor haar jonger jare. Sy raak vir ‘n oomblik stil, amper ongemaklik en sê dat sy nie gemaklik sou wees met dit nie.
“Vir jare lank praat my ouers selfs min met my oor my gestremdheid, en ek weet hulle sal nie gemaklik wees om met ‘n vreemde persoon daaroor te gesels nie.”
Ek dui aan dat dit geen probleem sal wees nie, en vra verder.

Sy was vanaf Graad 5 na Hope School, in Parktown Johannesburg. Hope School is ‘n skool vir kinders met fisiese gestremdhede. Dit sluit alles in vanaf blindes, dowes en fisiese gestremde studente. Sy noem hoe sy tydens haar jare by dié skool vir die eerste keer die nietigheid van haar eie gestremdheid besef het.

“In die jare wat ek by Hope School was, het dit my opgeval dat my misvormdheid eintlik klein is in vergelyk met die ander kinders wat daar was. Hier het ek besef hoe gelukkig ek eintlik is.”
Ten spyte van haar onderwysers en ouers (meer spesifiek haar pa se raad) het Mandy aangedring dat sy haar Graad 11 jaar wil begin in ‘n gewone skool.
“Dit het vir my gevoel asof Hope School my in ‘n manier terug gehou het omdat ek nie so gesukkel het soos baie van die ander studente nie.”

Sy het in 2002 die oorgang na Wordsworth Highschool, in Benoni gemaak en het vinnig haar voete gevind.
“My ouers was veral baie teëgekant oor ek wou verander so laat in my skoolloopbaan maar ek moes dit net doen.In die begin was die verandering moeilik oor die studente my eers vreemd behandel het oor my gestremdheid, maar ek het binnekort baie vriende gemaak. Later het ek ‘n plek as prefek verwerf en my matriek geslaag met universiteitsvrystelling.”

Dit was in dié tyd wat Mandy die nodigheid ontwikkel het om mense wat haar betwyfel, verkeerd te bewys.
“Ek het ‘n voorsmakie van my vermoëns gekry en dit het in ‘n manier my gedryf om te kom waar ek vandag is.”
Na hoërskool het sy aansoek gedoen by die Universiteit van Pretoria om Regte te studeer en het suksesvol na vier jaar se studies haar LLB graad verwerf.

Advokaat Christo Bruwer wat saam met Mandy studeer het by Tukkies, en wat ook nou saam haar werk by die Pretoriase Balie, het haar destyds opgemerk in klasse tydens hulle universiteitsjare
“Ek het haar nie destyds geken nie, oordat ek nie heeltemal geweet het hoe om haar te benader nie, maar wat ek altyd opgemerk het is dat sy baie selfstandig was. Sy het haar eie notas geneem, en ook haar eie boeksak gedra sonder enige hulp van haar mede studente.”
Bruwer wat nou ‘n goeie kennis van Mandy is, sê hy besef nou daar was geen rede om ongemaklik te wees in haar teenwoordigheid nie.

“Terwyl ons saam ons pupilskap gedoen het, het ek het die voorreg gehad om haar beter te leer ken en het vinnig besef dat Mandy nie veel anders is as my mede kollegas nie. In my opinie het sy nie ‘n gestremdheid nie, sy is net anders as ek. Soos iemand met verskillende kleur oë.”

Mandy het in 2008 onder die mentorskap van Advokaat Johanni Barnardt, haar advokate opleiding gedoen. Sy het in die einde van 2009 haar pupilskap voltooi en het in 2010 begin praktiseer by die Pretoriase Balie.
Barnardt vertel van die jaar wat Mandy by haar geleer het was sy gewillig om te leer en het nooit toegelaat dat haar gestremdheid in haar pad staan tot sukses nie.

“Ek weet in die regsberoep, en om voor te gee dat jy is ‘n selfversekerde advokaat is, is oor die algemeen moeilik en dit moes nog moeiliker vir haar gewees het as gevolg van haar gestremdheid, maar nooit het sy enigsins haar onsekerhede laat wys nie en sy was baie gedrewe.”

Barnard bieg self dat sy met ‘n paar geleenthede prokureurs eers ingelig het van Mandy se gestremdheid wanneer sy hulle verwys het na haar toe.
“Ek het hulle altyd eers ingelig oordat ek haar wou beskerm, maar ek het binnekort besef dit is onnodig oordat Mandy in staat is tot alles as wat haar kollegas is.”

Barnard sê dit is merkwaardig om te noem dat Mandy nooit toelaat dat enige iemand haar ooit onderskat of vanselfsprekend neem nie.
“Mandy was en is nog steeds baie gemaklik met wie, en hoe sy is.”

Later die middag is Mandy is haastig op pad Hooggeregshof toe, net straataf van die Pretoriase Balie. Mandy het al haar notas vir die komende saak in ‘n roltas gedruk. Beide die tas en ek sukkel om by te hou met haar pas. Sy ruig deur haar mede kolegas terwyl sy elke nou en dan stop om iemand te groet.
Voor sy die warboel van die hof aandurf, staan ons in ‘n koelte langs die hof en Mandy vertel my trots van haar motor.

“Ek het my eerste motor in my tweede jaar by die universiteit gekry. Dit was vir my ‘n groot mylpaal omdat almal weer aangeneem het ek sal nooit my eie motor kan bestuur nie.”
Haar huidige motor, ‘n swart Mercedes SLK is spesiaal verander. Die stierwiel en pedale is verleng sodat sy gemaklik kan bykom en so dan self bestuur.

“My motor het gely tot my volle emansipasie vanaf my ouers af. Voor ek kon bestuur was ek afhanklik van hulle om my orals heen rond te ry. My motor het toegelaat dat ek meer op myself staat kon maak.”

Mandy se pa was nie ingenome met haar besluit om ‘n motor aan te skaf nie, maar weereens het sy haar sin gevolg.
Sy deel met my dat alhoewel haar pa min oor haar toestand praat, is dit vir hom baie moeilik om haar te sien grootword.

“Die rede waarom my pa beswaar gehad het met my oorgang na Wordsworth Highschool, en my besluit om ‘n motor te koop, is dat hy bang is ek kry seer. Hy is bang sodra hy sy greep oor my lewe laat los, gaan ek seer kry. Sy oorbeskermdheid is maar net sy manier om vir my lief te wees.”

Voor ons moet groet vra ek Mandy wat is haar planne vir die toekoms. Sy kyk na my met ‘n slinkse glimlag en sê, “Volgende gaan ek by my eie plekkie intrek. Alleen! Heeltemal selfstandig. My ouers dink ek is nog nie in staat om alleen te bly nie, maar ek gaan hulle wys.”

Sy groet en sonder hulp sit sy haar yslike groot sak op die sekuriteit se skandeer masjien, en draai om met dieselfde glimlag waarmee sy my verwelkom het. Meteens verdwyn sy in die hof tussen die magdom advokate wat soos pikkewyne skarrel om by hul sake uit te kom.

VSR sê tata vir Tukkiewerf

2011-05-11
Ryno Ellis

Tukkiewerf het deur die jare al honderde mense sien kom en gaan. Van priesters en nonne, tot gedrewe jong leiers wat vuur en vlam is om die wêreld te verander en hordes geesdriftige studente.

“Tukkiewerf het baie herinneringe, daar is baie besluite geneem vir studente, baie baklei en baie bereik,” sê Charl Oberholzer, die voorsitter van die Verteenwoordigende Studenteraad (VSR).

Volgende op die lang lys om die gange van dié geskiedkundige gebou in te neem is die eggo van geselsende BCom-studente en personeellede.

Tukkiewerf was vir die afgelope drie dekades meer as net ’n pragtige gebou.

Die gebou is al vir jare die tuiste van die VSR en verskeie ander studente-organisasies soos Stuku (Studentekultuur). Ongelukkig is hulle tyd in Tukkiewerf amper verby en begin die groot trek aan die einde van die maand.

Tuks beoog om almal wat Tukkiewerf tans ’n tuiste noem te verskuif na die Roosmaryn-gebou op kampus.

Die voorsitter van die VSR, Charl Oberholzer, het bevestig dat die Tuks-toonbank en die VSR wel na Roosmaryn verskuif.

“Dit is ’n geveg wat die VSR al vier vir jaar veg en nou finaal verloor het,” sê Oberholzer.

Die rede vir die verskuiwing is omdat die fakulteit ekonomiese en Bestuurswetenskappe tans te min kantore het en Tukkiewerf daarom gaan oorneem.

Tukkiewerf en die Kapel is in die 1920’s as kloosterkompleks vir die Christian Brothers College (CBC) gebou.
Die gebou is op 8 Mei 1980 gekoop deur Tuks vir R1,6 miljoen.

Nadat die gebou gerestoureer is, het die VSR, Tuks-toonbank en ander organisasies in 1984 ingetrek. Die gebou is toe deur die VSR as Tukkiewerf gedoop.

Mev. Louise Botma, die VSR se sekretaresse, het in 1987 by Tukkiewerf begin werk.

Sy sê sy het die afgelope 24 jaar ’n tegnologiese evolusie in die gebou meegemaak.

“Toe ek hier begin werk het, het ons net van elektriese tikmasjiene gebruik gemaak en as jy ’n brief aan meer as een persoon moes uitstuur, moes jy dit meer as een keer tik,” sê sy.

Sy het later van woordverwerkingsprogramme sonder enige hardeskyf gebruik gemaak en moes al haar inligting op ’n floppy disk stoor wat so groot soos ’n A5-bladsy is. Nou is dinge baie meer gemaklik danksy moderne tegnologie wat jou toelaat om ’n geheuestokkie (flash disk) te gebruik.

“Hoewel ek hartseer is oor die trek Roosmaryn toe, is ek baie opgewonde oor die uitdaging. Ek glo ook met tyd sal al die studente ook weet waar die VSR is,” sê Botma.

Nerina Krige, die senior administrasiebeampte by Tukkiewerf, werk al sedert 1989 daar.

Krige onthou die afgelope 22 jaar by Tukkiewerf as ’n heerlike vakansie.

“Hoewel ek al hard gewerk het, het ek elke oomblik geniet,” sê sy.

Sy onthou die dae toe sy nog onderdeur die Geesteswetenskappe-gebou (GW) kon ry op pad werk toe en dat daar ’n roostuin was waar die Studente Sentrum voor Tukkiewerf nou geleë is.

Sy sê ook een van haar gunsteling- herinneringe was toe Lukas Maree nog by die Aula gewerk het.

“Elke keer dat hy gebel het en moes totsiens sê, het hy sy groet gesing,” sê sy.

Met die groot trek uit Tukkiewerf sal meer as net Oom Gert saamgeneem word.

Goeie herinneringe en ’n deurleefde studente-geskiedenis sal egter nog lank in die gange van Tukkiewerf bly hang.

Serrie se sterre skitter

2011-05-09
Ryno Ellis

“Serrie is die hartklop van die Tuks-kultuur,” sê Danelle Kritzinger, ’n Stuku-lid (Studentekultuur) en organiseerder van die vanjaar se Serrie.

Die eindronde is Donderdagaand in die Amfiteater gehou.

Erika is aangewys as die wenner van die vroue-afdeling met die tema Magic en Boekenhout is as die wenner in die mansafdeling bekroon. Hul tema was Gangs of Alcatraz
Kritzinger sê Serrie was ’n groot sukses.

“Ek moet al die eer gee aan elke lid van die Stuku. Hulle was dié aand my vlerkies,” sê sy.

Prof. Roelf Visser, direkteur van koshuissake by Tuks, het die eindstryd bygewoon. Hy was vol lof oor die sukses van die aand.

Visser het beklemtoon hy voel Serrie-deelname is baie belangrik vir koshuisstudente en dat dit vir goeie dissipline sorg.

“Serrie is harde werk, maar dit laat studente wegkom van die boeke om deel te wees van die studentelewe,” sê hy.

Die aktrise Hanna Grobler, een van die beoordelaars, sê Serrie is wonderlik vir gees- en kultuurbou in koshuise.

“Serrie is altyd ’n lekker bymekaarkomkans vir studente,” sê Grobler.

Vanjaar se ander beoordelaars was dr. Masitha Hoeane van UP Kunste, die sanger Bok van Blerk, Jonette van den Bergh van die Royal Academy of Ballet, Charlotte Botha, ’n sopraan in die Wêreldjeugkoor, asook Lee Pillay, Thabo Sebatlelo en Matamela Wellington van die Moving into dance Mophatong-akademie.

Orania Jeug stig kampus-tak

2011-04-20
Ryno Ellis

Orania het nou ’n jeugtak by Tuks, Orania Jeug, en dié organisasie sorg vir gemengde reaksie onder studente.

Orania Jeug se Tukkies-tak is op 8 April gestig. Pieter de Villiers, voorsitter van dié tak, sê hulle wil studente bewus maak van dié omstrede Afrikaner-dorpie op die grens van die Vrystaat en die Noord-Kaap.

Charl Oberholzer, die nasionale voorsitter van Orania Jeug en die voorsitter van Tuks se Verteenwoordigende Studenteraad (VSR), sê Orania is nie ’n plek waar ou idees of mense vasgevang is nie.

“Orania is ’n plek waar Afrikaners rustig kan voortleef, hul eie dorpsraad hê, hul eie besluite kan neem en binne die konteks van Suid-Afrika die ideaal van die Afrikaner uitleef,” sê Oberholzer.

Die doel van die jeugtak by Tuks is volgens Oberholzer nie om nuwe inwoners vir die dorp te werf nie, maar eerder om mense in te lig.

“Jon mense voel al hoe meer hulle wil verantwoordelik wees vir hulle eie toekoms, sonder regstellende aksie, sonder korrupte munisipaliteite en in ’n omgewing waar hulle hul kultuur kan uitleef,” sê hy.

Oberholzer sê daar is niks ekstremisties omtrent Orania nie.

“Niemand in Orania is rassisties of ekstremisties nie. Orania is nie gestig uit haat vir die res van Suid-Afrika nie,” sê hy.

Sedupe Ramokgopa, die voorsitter van die South African Student Congress (Sasco), is nie beïndruk daarmee dat Orania Jeug ’n Tuks-tak het nie.

“Na my mening staan ’n organisasie soos Orania vir niks meer as regse politiek en anargie nie,” sê Ramokgopa.

Hy wens dié organisasie voorspoed toe as hulle die studente se belange op die hart dra, maar waarsku studente om bewus te wees van verskuilde agendas.

Marlene Botha, ’n Tuks-student, is teen die Orania-beweging op kampus gekant.

“Die Orania-gemeenskap is ’n teruggryping na Afrikaner-nasionalisme. Hulle leef onder ’n illusie as hulle dink hulle gaan enigiets regkry op kampus. Dit is maar net nog ’n groep studente wat onder die invloed van hul voorouers se politieke ideale is,” sê Botha.

Passop vir liefde

09/02/2009
RYNO ELLIS

In haar liedjie Stille Waters vra Laurika Raugh
retories, “wie sal ooit die liefde kan verstaan?”
Sy sê ook, “onder draai die duiwel rond”. Sy
praat baie waarhede in hierdie liedjie en mens
moet altyd op jou hoede wees vir liefde en die
moeilikheid wat saam met dit kom.

Ek het met HK dogters van ʼn paar
meisieskoshuise gaan praat wat al kenners
is rakend mans en hul streke op Universiteit.
Hulle het vriendelik hul advies gedeel in die
hoop om te verhoed dat eerstejaar meisies in
die lokvalle gevang sal word wat op hulle pad
wag.

Thato Rakhale, HK lid by Erika koshuis,
sê dat liefde op die oomblik nie regtig in haar
lewe bestaan nie, maar sê streng dat meisies
hulle hart goed moet beskerm. Sy waarsku
ook dat meisies veral moet oppas vir Kollege
manskoshuis. Dan sê Anelle Smit, van Jasmyn,
dat eerstejaarmeisies moet oppas vir ouens met
ʼn gladde bek (veral van Boekenhout). Hulle
moet ook bedag wees vir die, “kom ek wys jou
my ketel” frase. Dan laastens deel Michelle du
Toit, van Asterhof, mee dat hulle gewaarsku is
oor Sonop en voltooi in een maklike sin presies
wat sy glo elke meisie moet weet, “Mans is
wolwe, passop!”

So mens moet liefde geniet wanneer dit jou
kant toe kom maar dit kan net goed wees om
gereed te wees vir die hartseer wat dit net dalk
mag bring, want selfs ou wyse Laurika waarsku
ook, “dis nie alles maanskyn en rose nie.”

Marc Lottering: Uncut

27/07/2009
RYNO ELLIS

Recently, at the official opening of Pretoria’s OUT prism gay/lesbian leisure center, Perdeby spoke to the hilarious guest speaker, Marc Lottering. The famous comedian flew over especially to open the leisure center. This is where Perdeby then had the opportunity to asked him a few informal questions:

What is to most lame joke you have ever told?
I do not tell any lame jokes, it is the crowd that just, from time to time, does not get my humour (smiles).

Were you a student and what did you study?
Yes, I started out studying LLB at UCT - sjoe it is hard!- and after six years of not getting my degree, my lecturer politely requested me to please consider changing courses. I then finished with a BA Law degree. You didn’t think this comedian has a Law degree now did you?

Are you in a relationship?
Ja, al vir 12 jaar. Die Here praat hard met my. (Laughs)

Being a Cape Townian, what’s your opinion on Helen Zille?
I LOVE Helen! She is a very strong woman who gets things done. She makes me proud of being a Cape Townian.

What was your most awkward audience you’ve had to perform for?
I performed for a crowd in the Civic Theatre in Joburg. It wasn’t until 40 minutes into the show that someone told me that the crowd, who was frowning the whole time, had been ushered into the wrong venue. They were suppose to be watching Aladdin. They must have thought this is the snaakste genie ever.

Have you ever written a car off?
Ja, drie jong. It was after I got my degree and I went a little bit crazy with ‘dop’ and after the third car I crashed I realised it was time to stop. Die Here praat hard hoor.

Do you have any fun travelling story?
Yes, I once was on my way overseas and was sitting in business class; where one has to immediately fi ght for arm space; and this very technologically advanced guy next to me kept asking me if “I could do this” while doing fancy things on his expensive laptop. When the air stewardess walked by she recognized me and insisted that I come and sit in fi rst class. This is when I stadig got up, swaaied my gat past the technology wiz guy then turned around dramatically and said, “Can you do this...?”

Your opinion on the ANC ?
Jong, I’m very happy. My Nando’s consumption has now risen. And I LOVE Nando’s.

What do you do when people don’t laugh at a joke?
From years of experience as a comedian, you know when a joke fl ops when the crowd does not react but it is then crucial to immediately move on to the next joke. Avoid those awkward silences at all costs.

Blind Klaradyn girl walk into non-existent lift

27/07/2009
MARIÉ ROSSOUW AND RYNO ELLIS

On Monday afternoon, July 13, Mashooda
Sedibeng unknowingly walked into an empty
elevator shaft on the second fl oor of House
Klaradyn.

Mashooda (19) was on her way to her room
on the seventh fl oor, when she opened the
door and fell two meters. The door closed
when she fell in and thus muffl ed her cries
for help. Fortunately, a girl heard her and
instantly found the house parents, who rushed
to the scene.

House mother, Mrs Schoeman, comforted
and explained to Mashooda exactly what had
happened and the actions of the paramedics. “I
was angry and traumatized,” said Mashooda
who spend the following three days at the
Little Company of Mary where she then had a
knee operation.
“The lifts at Tuks are very bad,” says
Mashooda.

Roelf Visser, Director of
Accommodation, supports this statement by
saying that the lifts are a problem not only
in the residences, but campus wide. “This is
unacceptable and could’ve ended far worse,”
according to Mr. Schoeman. Visser added that
some of the residences are currently under
construction to upgrade the lifts, but some
may only be fi nished in 2011.

Gerbie van Heerden from Corporate
Communications and Marketing of Tuks
expressed that there are two mechanics that
need to kick in when a lift is broken. First the
lift cannot move up or down, and secondly,
the door has to lock immediately. “UP is not
responsible for this incident as the lifts have to
be checked by Schindler on a monthly, threemonthly
and yearly basis.”

A Klaradyn student claimed that during
this year she similarly opened the door on the
fourth floor to discover that the lift wasn’t
there. Fortunately, she noticed this, despite no
warning signs.

According to Beeld reports Mr Aboo
Chouglay, Mashooda’s guardian and
stepfather, plans to sue the university, but
Mashooda says that, “I would fi rst like to get
better and back on my feet.”

Masooda requested to independently
live in Klaradyn, despite her disability. Her
dependency on lifts after her knee operation
will prevent her from staying in Klaradyn for
the next four weeks. The university provided
Mashooda with all her lectures in brail and
will fund all her medical expenses.
For everyone involved this is a tragedy, but
the House parents, Mr and Mrs Schoeman,
and the university’s safety services,
immediately and selfl essly relieved the
situation in any way possible.